Για τον πατέρα Σέργιο το κυριότερο πάθος, το σοβαρότερο και το φοβερότερο, εναντίον του οποίου αγωνιζόμαστε τον περισσότερο καιρό, και απ’ το οποίο χρειάζεται περισσότερο να φυλαγόμαστε, είναι η υπερηφάνεια. Αυτή αντιτίθεται όχι μόνο στην αγάπη που οφείλουμε να έχουμε για τον Θεό, τον πλησίον και τον ίδιο τον εαυτό μας (με τη θετική έννοια του όρου), αλλά και στην ταπείνωση, τη δεύτερη, μετά την αγάπη, χριστιανική αρετή.
Ο Γέροντας μας υπενθυμίζει ότι η αιτία της πτώσεως των αγγέλων ήταν η υπερηφάνεια, καθώς και των πρωτοπλάστων, που επέφερε την πτώση ολόκληρης της ανθρωπότητας. Μας διαβεβαιώνει συχνά ότι ο κυριότερος εχθρός μας είναι η υπερηφάνεια, και ότι κάθε δυστυχία προέρχεται απ’ αυτήν.
Η υπερηφάνεια είναι η πηγή όλων των πνευματικών ασθενειών -με άλλα λόγια όλων των παθών-καθώς και σχεδόν όλων των ψυχικών ασθενειών.
Ο εγωισμός
Με την υπερηφάνεια άρρηκτα συνδεδεμένος είναι ο εγωισμός (πολλοί Πατέρες τον αποκαλούν «φιλαυτία»). Είναι η κακώς νοούμενη αγάπη για τον εαυτό μας, η οποία απομακρύνει ταυτοχρόνως τον άνθρωπο από την αγάπη του Θεού, του πλησίον, και από την πραγματική και καλώς νοούμενη μνήμη θανάτου. Κατά παράδοξο τρόπο, η μνήμη του θανάτου μάς βοηθάει ζήσουμε καλύτερα. Μας παρακινεί να επιλέγουμε συνεχώς τι είναι ουσιαστικό και τι όχι και μέσω αυτής μας δίδεται η απαραίτητη διάκριση. Εν συνεχεία, μας οδηγεί στην αποκοπή από «τα πράγματα που παρέρχονται» (Α' Κορ 7,31, Ιωάν Α' 2,17), και είναι ένα από τα μέσα της απροσπάθειας που αναφέραμε. Πάνω απ’ όλα μας ωθεί στο να συγκεντρωθούμε στο ουσιαστικό, στο «ενός δέ έστι χρεία» (Λουκ. 10.42).
Η μνήμη του θανάτου προκαλεί στον πιστό, που συναισθάνεται ότι «ο καιρός εγγύς» (Α' Κορ. 7,29), το αίσθημα του πνευματικού «επείγοντος», τον βοηθά να μη σπαταλά τον χρόνο του αλλά να τον «εξαγοράζει», όπως λέει ο απόστολος (Κολ. 4, 5).
Η διδαχή, που συχνά επικαλείται ο Γέροντας, «να ζούμε την κάθε ημέρα σαν να ήταν η τελευταία μας», δεν έχει σκοπό να μας κάνει να πιστέψουμε ότι η κάθε ημέρα στερείται σημασίας, αντιθέτως, θέλει να μας βοηθήσει να υπολογίσουμε τη σημασία και την αξία όχι μόνο της κάθε ημέρας, αλλά και της κάθε ώρας, του κάθε λεπτού και δευτερολέπτου, να τα ζήσουμε ως ουσιαστικές στιγμές, μοναδικές και ανεπανάληπτες, και να τις βιώνουμε πνευματικά εντονότερα και πληρέστερα.
Αυτή είναι, κατά κάποιο τρόπο, η χριστιανική αντίληψη του carpe diem (άδραξε τη μέρα). Στην ερώτηση κάποιου μαθητή, αν με τη μνήμη θανάτου υπάρχει ο κίνδυνος να οδηγηθούμε σε μια σχετικοποίηση της κάθε ημέρας σύμφωνα με τον λόγο της Γραφής ότι στα μάτια του Θεού «χίλια χρόνια είναι σαν μία ήμερα», ο Γέροντας απαντά ότι εξίσου αληθινό για τον Θεό είναι ότι μία ημέρα είναι το ίδιο σημαντική όσο και χίλια χρόνια.
Πηγή: Από το βιβλίο «Στάρετς Σέργιος»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου